Categorie: historie

Langs toen

De stille tocht op 4 mei 

door Frans Ruijter

Sinds 2015 wordt er voorafgaand aan de jaarlijkse Dodenherdenking een stille tocht gehouden. De tocht is 1 km. Allen zijn van harte uitgenodigd om mee te lopen en tijdens de tocht kan op elk gewenst moment aangesloten worden.

Om 18.45 uur wordt er verzameld op het plein voor de St. Vituskerk, waarna om 19.00 uur de tocht van start gaat, onder begeleiding van de dodenmars geslagen door David Klarenbeek. 

vlam van de vrijheid

De tocht voert langs locaties die ons herinneren aan de donkere jaren uit de Tweede Wereldoorlog.

St. Vituskerk en de oude Bernardusschool
Pastoor Jongerius was pastoor van de St. Vitusparochie tijdens de Tweede Wereldoorlog en meende dat als Blaricum gespaard zou blijven van oorlogsgeweld, dit mede te danken zou zijn door de bescherming van Onze Lieve Vrouw van Fátima. In 1948 kwam haar beeld voor de Vituskerk te staan. De tocht gaat via de Kerklaan langs de voormalige Bernardusschool, nu het gemeentehuis. Vanaf juni 1944 werden Duitse militairen hier ingekwartierd. De schoolgaande jeugd kreeg verdeeld over het hele dorp les. In juni 1945 werd de school weer als school in gebruik genomen, nadat een groep NSB’ers het pand eerst grondig had schoongemaakt. 

Fransepad 1 en Dorpsstraat 14
Bij het Fransepad slaat de tocht linksaf, langs Fransepad 1. Een verzetsgroep wilde hier op 12 februari 1945 een overval plegen om meel en tarwe in beslag te nemen. Dit mislukte omdat Duitse militairen in de nabijheid waren. De Laarder Hildo Cohen (22) werd hierbij doodgeschoten. Ter afschrikking lieten de Duitsers hem daar geruime tijd liggen. Hij werd begraven op de Woensberg en later bijgezet op het Ereveld in Loenen. Voorbij Fransepad 1 gaat de stoet rechtsaf de Dorpsstraat in. Op Dorpsstraat 14 woonde makelaar Salomon Slijper (1884-1971). Hij was een groot verzamelaar van het werk van Piet Mondriaan. Toen ook in Blaricum de vervolging op joden begon, dook hij onder in zijn eigen huis. Als er aangebeld werd, had hij namelijk tijd genoeg om zich te verstoppen in het hokkerige huis en ondanks huiszoekingen is hij nooit gevonden is. 

Blaercom en Gall & Gall
Achter Dorpsstraat 2, nu Blaercom, was de openbare lagere school. Na de oorlog werd deze school gebruikt om vermeende NSB’ers onder te brengen en te ondervragen wat hun rol geweest was en of ze wel of niet vervolgd zouden worden. De tocht gaat verder tot aan de Torenlaan. Op Torenlaan 1, nu Gall & Gall, zat destijds het gemeentehuis. Op 1 september 1941 werd de gemeenteraad ontbonden en de toenmalige burgemeester J. Klaarenbeek werd ‘burgemeester in oorlogstijd’. Een niet te benijden taak, om te doen wat de bezetter je opdraagt. Op 16 april 1944 werd hij uit zijn ambt gezet door de bezetter en vervangen door de Larense NSB-burgemeester A.W. Knipscheer. In mei 1945 keerde hij weer terug als burgemeester. 

Oorlogsmonument
De tocht gaat verder op de Huizerweg om tegenover De Hoop het Achterom in te gaan, links het voormalige postkantoor, waar het bevolkingsregister in de kluis werd veilig gesteld. Nu richting het oorlogsmonument in het Burgemeester Klaarenbeekpark, waar de jaarlijkse dodenherdenking zal plaatsvinden. Het door de Blaricumse architect H.F. Sijmons ontworpen monument werd in mei 1948 onthuld. Het is een halve cirkel van gemetseld zandsteen met een zuil met een vredesduif. De duif is van beeldhouwer John Rädecker. De zuil vermeldt de tekst: Voor hen die vielen 1940-1945.  

Bron: Op het oog gewone huizen, een boek van Jan Greven en Gerbe van de Woude.

Verkeersluw van start

De operatie ‘Verkeersluw Dorpscentrum’ is na meerdere raadsperiodes overleggen en grootschalig dimdammen van start gegaan. Zoals bekend gaat het om een integrale aanpak, waarbij er minder auto’s in het centrum van het Dorp zullen zijn, meer ruimte voor voetgangers en fietsers zal komen en er vooral meer leefbaarheid en veiligheid zal bestaan.

De eerste en meteen al majeure stap is het plaatsen van een volstrekt nutteloos en ook ontsierend bord tegen de Muziektent aan. Nutteloos omdat er al sinds jaar en dag een dergelijk bord in de tent hangt en dit al jaren geldende verbod misschien een keer in de drie weken door anderhalve puber met een blikje krachtlimonade wordt overtreden. Ontsierend omdat de Muziektent – onpraktisch en zelden gebruikt als ‘ie is – hoort bij het karakteristieke straatbeeld, mogelijk zelfs behoort tot de verzameling Gemeentemonumenten. 

We prijzen de gemeente voor haar ergens toch gevonden slagvaardigheid en zijn benieuwd naar de volgende stappen – hoe en wanneer … en alvast bedankt mede namens de achterkleinkinderen en zo.

Feestconcert 150-jarige Vitus-orgel

In april van dit jaar bestaat het Maarschalkerweerd-orgel van de Vituskerk in Blaricum 150 jaar. Ter gelegenheid hiervan is er op zondag 21 april van 14.00 – 15.00 uur een orgelconcert. De vaste organisten van de Vituskerk, Bas Groenewoud en Herman van Dijk, zullen het orgel bespelen en er zal iets worden verteld over de geschiedenis van het orgel. Toegang vrij, collecte na afloop.
Foto-orgel

 

Het orgel is in 1874 gebouw door Michaël Maarschalkerweerd. Hij bouwde orgels die in de traditie van de neogotiek passen en zijn orgels zijn zeer geschikt voor het spelen van 19e-eeuwse romantische werken. Het orgel in het Amsterdamse concertgebouw is ook van zijn hand. In zijn bedrijf werkten rond 1900 ruim twintig mensen. Na Michaels dood in 1915 werd het bedrijf voortgezet door C.H. van Brussel, J.J. Elbertse en L. Collard, die tot dan toe meesterknechten geweest waren. Elbertse verliet de firma na twee jaar om zijn eigen orgelmakerij op te richten. De firma Elbertse uit Soest heeft jarenlang dit orgel in onderhoud gehad (de tweede én derde generatie trad toe). In 2023 fuseerde het bedrijf met de firma Van Vulpen. Het orgel in de Vituskerk was oorspronkelijk gebouwd op de koorzolder maar tijdens de grondige verbouwing van de kerk in 2004 werd het orgel naar beneden gehaald zodat het in al zijn pracht te bewonderen is en ook nodig is om dienst te doen als ondersteuning van het koor. Afgelopen jaar is het orgel in de Vituskerk grondig gerenoveerd.

Oog 15

Vijftien jaar verder. 30.000 foto’s verder, ruim 17 miljoen hits, 2400 volgers op Facebook, 1450 op Instagram, 700 op X, in 2023 gemiddeld 3500 views/dag op het blog zelf. Ofwel: Oog is wel wat, zeg maar een sterk merk. Wordt zelfs in de recente enquête van de gemeente genoemd als een van de mogelijkheden waarop informatie van de gemeente kan worden verkregen … Aankruisen!

Met veel dank voor de sponsors, veel dank voor de reageerders, de critici, adviezen, suggesties en vooral de tips, veel dank voor de onophoudelijke stroom van complimenten, veel dank voor uw steeds weer boeiende, interessante, inspirerende en irritante (asociale maar o zo menselijke) gedrag in de openbare ruimte. Dat gedrag en wat anderen daarvan vinden is een van de bestaansgronden van Oog, een dorpsfeuilleton, het visuele collectieve geweten en geheugen. Met zelfs kijkers in Frankrijk en Canada die aan Oog verslaafd zijn. 

Dank voor uw respect, uw incasseringsvermogen en uw soms maar met moeite onderdrukte afkeuring. Blijf ademen en … verder maar weer.

Onderstaand een collage van foto’s die gemaakt zijn op de voorbije Oog-verjaardagen. (Voor de liefhebbers: rechtsonder staat een archieffunctie (Verleden (archief), kunt u per maand alle foto’s terugkijken.)